Sterk onthaalonderwijs door verbindingAdvies over visie en praktijk van onthaalonderwijs voor anderstalige nieuwkomers in het secundair onderwijs

In 2013 bracht de Vlaamse Onderwijsraad een omvattend advies uit over onthaalonderwijs voor anderstalige nieuwkomers. Een aantal aanbevelingen van dat advies zijn nog steeds aan de orde. Maar er is sinds die tijd ook veel veranderd. De instroom van nieuwkomers ligt hoger en is diverser geworden. Het onderwijslandschap in het algemeen staat ook meer onder druk dan 12 jaar geleden. Het uitgangspunt van dit actuele advies is dat onthaalonderwijs niet stopt na het onthaaljaar (OKAN). Sterk onthaalonderwijs met maximale kansen voor nieuwkomers is de gezamenlijke verantwoordelijkheid van OKAN en vervolgscholen. 

Specifiek voor OKAN vraagt de raad aan de overheid om de flexibiliteit in de regelgeving te behouden, zodat nieuwkomers zo kort als mogelijk, maar zo lang als nodig in OKAN kunnen blijven. Wel heeft het onthaaljaar dringend nood aan actuele, ambitieuze ontwikkelingsdoelen die aansluiten bij de doelenkaders van het gemoderniseerd secundair onderwijs. We vragen ook om de werking van brugfiguren structureel te verankeren. Zij zorgen voor een warm contact tussen school en thuis. 

Vlotte doorstroom naar vervolgonderwijs

Bij de overgang van OKAN naar vervolgonderwijs moeten nieuwkomers alle kansen krijgen op een opleiding die aansluit bij hun interesses en mogelijkheden, ook al moeten ze het Nederlands nog verder onder de knie krijgen. Het advies formuleert heel wat aanbevelingen om de doorstroom zo vlot mogelijk te laten verlopen en alle expertise in te zetten voor een sterke onderwijsloopbaanbegeleiding. Dat vergt professionalisering van iedereen die nieuwkomers begeleidt door de pedagogische begeleidingsdiensten.

Het capaciteitstekort blijft een grote uitdaging, zowel in OKAN als in het vervolgonderwijs in het secundair, zeker in regio’s waar zich veel nieuwkomers vestigen. Daar speelt zowel fysiek plaatstekort als lerarentekort. Het gevolg is dat anderstalige nieuwkomers thuis of in een opvangcentrum zitten zonder te kunnen starten in OKAN. Gewezen OKAN-leerlingen kunnen dan weer niet doorstromen naar de gewenste richting als gevolg van capaciteitsproblemen in het regulier vervolgonderwijs. We vragen aan lokale actoren om goed samen te werken om voor iedere leerling een plaats te vinden en aan de Vlaamse overheid om de infrastructurele problemen en het lerarentekort aan te pakken.