Pestgedrag voorkomen doe je met kinderen, leraren én ouders
De Week Tegen Pesten loopt voor de laatste keer begin februari, met de boodschap dat preventie van pestgedrag een heel schooljaar lang een prioriteit moet zijn. Dat hebben ze bij Gemeentelijke Basisschool Lindenlaan in Beveren goed begrepen. Sinds 2021 passen ze daar de Kiva-aanpak toe. “Maar dan wel op maat van onze school en we gaan nog verder”, zegt directeur Peggy Van Der Heyden. Kiva is heel effectief om pestgedrag te voorkomen, maar we kijken ook naar welbevinden van leerlingen. Door daarop te focussen hebben we tijdens de les meer ruimte voor kennisoverdracht.” Wisselende speelzones, omgekeerde oudercontacten en stop-, rust- en prikkelarme ruimtes maken daar allemaal deel van uit.
Het begon allemaal in 2021. “Door corona moesten we noodgedwongen op zoek naar meer speelruimte, zodat de afstand beter kon bewaard worden. Zo hebben we ook het voetbalveld naast onze school in gebruik genomen tijdens de pauzes. De ervaringen daarmee waren zeer positief. We laten klassen nu afwisselend samen spelen én we hebben ook bijkomend een ruimte om even af te koelen, een bibruimte voor kinderen die wat willen lezen of het iets rustiger aan willen doen. Dat neemt de voedingsbodem voor veel conflicten al bij voorbaat weg.”
Prikkelarme ruimte, rustklas en stopklas
Ook tijdens de les wordt die aanpak doorgetrokken. “We hebben een schoolkader met duidelijke afspraken van wat wenselijk gedrag is en wat juist niet. En per klas zijn er ook afspraken. Die laten we vanuit de kinderen zelf komen. Dat maakt hen ook mee verantwoordelijk voor het goede verloop van de lessen en respectvolle omgang met de leerkrachten en met elkaar. En wie het echt moeilijk heeft, beschikt over een vluchtroute. Voor onze kleuters is er een prikkelarme ruimte om even tot rust te komen. Voor leerlingen uit de lagere school is er ook een rustklas om de spanning te laten wegebben. We hebben zelfs een stopklas als iemand zich even moet afreageren, met boksbal en al.”
Pestgedrag voorkomen staat niet op zich. “De beste preventie van pestgedrag is in het algemeen oog hebben voor het welbevinden van je leerlingen, en daarvoor hebben we ook de ouders nodig. Zo hebben we hier het omgekeerde oudercontact. We vragen gericht aan ouders hoe zij naar hun kind kijken, welke doelen zij voor ogen hebben en hoe ze daar in de thuissituatie mee omgaan. Voor heel wat ouders is dat best wel een drempel. Ze hebben vaak niet de reflex om daar zelf over te ventileren. Veel ouders komen naar school om te horen wat wij van hun kinderen vinden, maar wij zien dat echt als een samenwerking. Ouders groeien daar ook in. We hanteren die aanpak al van in de kleuterklas en gaandeweg raken ze ermee vertrouwd en zien ze er ook de meerwaarde van in. Wij kunnen rekening houden met hun ervaringen thuis en wij zijn tegelijk heel open over hoe hun kinderen hier in de klas en op de speelplaats hun draai vinden.”
Minder conflicten
De aanpak werkt. Peggy Van Der Heyden: “We hebben duidelijk veel minder conflicten, en als die er zijn, dan hebben onze kinderen geleerd om hun frustraties uit te spreken zodat we dingen kunnen uitpraten. We hanteren die aanpak al van bij de jongste peutergroep en bouwen dat geleidelijk aan verder uit. In het zesde leerjaar zien we weerbare jongeren die hulp durven vragen aan leerkrachten en onderlinge conflicten op een constructieve manier uitspreken en proberen op te lossen. Het resultaat is dat kinderen veel meer ruimte hebben om effectief te leren tijdens de lessen. We zijn ambitieus wat de leerprestaties van onze leerlingen betreft, maar dat kan niet zonder een ambitieus welzijnsbeleid. Dit is echt een visie die de school ontwikkeld heeft en hangt dus niet af van een individuele leerkracht of van een directeur. Het is echt een collectieve aanpak. Dat maakt mij heel trots op ons team.”
Op zoek naar inspiratie voor een preventief beleid op vlak van pesten?