Advies over de conceptnota ‘Samen taalgrenzen verleggen’
De Vlor bracht advies uit over de conceptnota ‘Samen taalgrenzen verleggen’. Daarin zet de onderwijsminister de grondlijnen uit voor een vernieuwd talenbeleid op school.
De Vlor onderschrijft in grote lijnen de algemene visie op het talenbeleid in de conceptnota. Hij verheugt zich over de duidelijke positionering van het Nederlands. De kennis van het Nederlands blijft voor alle leerlingen immers een belangrijke voorwaarde om volwaardig aan de samenleving te participeren. Daarnaast vindt de Vlor dat de conceptnota terecht veel belang hecht aan meertaligheid en verheugt hij zich over de aandacht voor de thuistalen en de vreemde talen. Hij is het met de minister eens dat de thuistaal van leerlingen een voedingsbodem is voor de groei van de taalvaardigheid, zowel voor Nederlands als voor andere talen. Ook de vroege aandacht voor talenontwikkeling in de schoolloopbaan en de verbindingen met andere beleidsdomeinen vindt de raad positief.
De talennota ondersteunt iedereen die zich inspant om het talenbeleid op school te versterken. Heel veel scholen werken dag na dag aan een intensieve ondersteuning van de talenontwikkeling van hun leerlingen. Bovendien zoeken en vinden veel lerarenopleidingen manieren om de taalcompetenties van jonge leerkrachten te verbeteren. Pedagogische begeleidingsdiensten en nascholingsdiensten ontwikkelen programma’s om die positieve evolutie te ondersteunen.
Toch heeft de Vlor moeite met de concrete uitwerking in de conceptnota: die spoort niet altijd met de algemene visie op talenbeleid. Bovendien houdt de minister onvoldoende rekening met de taakverdeling tussen de overheid en de inrichters van onderwijs. De Vlor verwacht van de overheid dat zij een duidelijk beleidskader uittekent, in overleg minimumdoelstellingen bepaalt in de vorm van eindtermen of ontwikkelingsdoelen en de nodige middelen uittrekt om de autonome professionele inbreng van scholen en hun teams en van de pedagogische begeleidingsdiensten te faciliteren. Scholen en leerkrachten zijn zelf verantwoordelijk voor de manier waarop zij dat talenbeleid gestalte geven. De pedagogische begeleidingsdiensten kunnen hen daarbij ondersteunen. De overheid mag scholen niet verplichten om al hun instromers te screenen op hun kennis van het Nederlands.
De conceptnota is geschreven met de leerling in het gewoon basisonderwijs en het gewoon voltijds secundair onderwijs in het achterhoofd. Het is niet duidelijk of de voorstellen ook gevolgen hebben voor het buitengewoon onderwijs en voor de verschillende vormen van leren en werken. Een visie op taal in het volwassenenonderwijs en in het hoger onderwijs ontbreekt helemaal.
De Vlor betreurt dat de Vlaamse Regering bij de goedkeuring van de conceptnota uitdrukkelijk heeft vermeld dat die goedkeuring geen financieel of budgettair engagement inhoudt. Het gebrek aan middelen legt immers een zware hypotheek op de haalbaarheid van de ambities van de minister.
Download hier het volledige advies