De Vlaamse Onderwijsraad heeft op vraag van de minister een voorstel uitgewerkt over hoe hij toekomstige programmatie-aanvragen voor taalopleidingen consequent en onderbouwd kan beoordelen.
In het advies stelt de Raad Levenslang en Levensbreed Leren dat het volwassenenonderwijs in principe taalopleidingen moet kunnen aanbieden voor alle officiële talen van de EU en kandidaat-lidstaten. Indien een cvo het dus wenselijk acht om een nieuwe taalopleiding te organiseren voor een van die talen, dan adviseert de Vlor de minister om die programmatie-aanvraag altijd goed te keuren; maar met de beperking tot maximum één cvo per werkingsgebied van een consortium.
Talen EU volstaan
Volgt de overheid dit principe, dan is uitbreiding van het bestaande aanbod van talen van niet-EU-landen overbodig, tenzij om economische redenen. Wanneer een bedrijf of een sector ernaar vraagt, kan een cvo die taal aanbieden via contractonderwijs. Indien zou blijken dat die taalopleiding ook een breder publiek aanspreekt, dan zou men ze wél kunnen opnemen in het gewone aanbod van het volwassenenonderwijs. Opleidingen voor minderheidstalen en regionale talen vindt de raad geen opdracht voor het volwassenenonderwijs.
De Raad Levenslang en Levenslang Leren onderbouwt dit standpunt met verschillende argumenten:
Maatschappelijke behoeften
Vreemdetalenkennis is een belangrijke troef voor Vlaanderen. Het talenonderwijs in het volwassenenonderwijs vormt in het kader van levenslang leren een verlengstuk van het leerplichtonderwijs. Het is belangrijk dat het aanbod zich aanpast aan de noden die om socio-culturele, persoonlijke en economische redenen ontstaan.
Europese aanbevelingen
De Europese Commissie wil met een actieplan het leren van talen stimuleren en taalverscheidenheid bevorderen. Verschillende aanbevelingen daaruit beklemtonen dat levenslang leren, kennis van andere talen en culturen, een taalvriendelijke klimaat en een breed aanbod (alle officiële talen van de EU) belangrijk zijn.
Economische en maatschappelijke return
Meertaligheid geeft economische slagkracht. Het is een bijkomende troef indien men de taal van de handelspartner spreekt, ook al is Engels de internationale handelstaal. Ten slotte scheppen taalopleidingen ook persoonlijke ontwikkelingskansen en bevorderen ze sociale cohesie en interculturaliteit. De return daarvan is echter moeilijk in cijfers uit te drukken.
Budgettair beheersbaar
Op basis van de budgettaire gegevens over de taalopleidingen die vandaag in het volwassenenonderwijs gevolgd worden, verwacht de raad dat de meerkost erg bescheiden zal zijn en perfect beheersbaar in het budget. De raad verwacht allerminst een ‘boom' van nieuwe talenopleidingen. Het advies bevat ook zeer veel ander cijfermateriaal over het huidige vreemdetalenonderwijs in de centra voor volwassenen (welke talen, welke richtgraden, in hoeveel cvo's, aantal cursisten).
Tot richtgraad 4
Voor de taalopleidingen die het volwassenenonderwijs al aanbiedt tot richtgraad 2, stelt de raad voor om in een gefaseerde, eenmalige beweging opleidingsprofielen te ontwikkelen tot richtgraad 4. Wanneer de behoefte naar hogere niveaus zich stelt, dan kunnen centra daar snel op inspelen want het tijdrovende ontwikkelingsproces is al achter de rug.
Specifieke opleiding in ‘inhoudelijk open module'
De raad vraagt ook om in het huidige aanbod een ‘inhoudelijk open module' te voorzien per taal, richtgraad en domein (professioneel, persoonlijk/maatschappelijk of educatief). De centra zouden die modules verder concreet kunnen invullen om in te spelen op een specifieke behoefte bij hun doelpubliek. Het ene cvo zou die vrije plek in de opleidingsstructuur bijvoorbeeld met een taalmodule voor ICT-ers kunnen invullen en een ander centrum met vakjargon voor de medische sector, zonder dat doorvoor telkens de hele ontwikkelings- en programmatieprocedure van nieuwe opleidingen en profielen moet doorlopen worden.
Download hier het volledige advies (PDF, 2.15MB)
