Meer gedragenheid en minder sturing voor thema’s OBPWO 2022Advies over ontwerp van themazetting voor Onderwijskundig Beleids- en Praktijkgericht Wetenschappelijk Onderzoek 2022
Minister Weyts legde zeven thema’s voor aan de Vlor voor het Onderwijskundig Beleids- en Praktijkgericht Wetenschappelijk Onderzoek in 2022:
- Effectieve praktijken ter preventie en aanpak van spijbelen en vroegtijdig schoolverlaten;
- Samenwerking tussen buitengewoon en gewoon onderwijs in functie van trajecten op maat voor leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften;
- Onderbouwde hefbomen voor kwaliteitsvol kleuteronderwijs;
- Hefbomen voor de betrokkenheid van ouders bij het leren, met bijzondere aandacht voor taalverwerving Nederlands;
- Evaluatie van het decreet deeltijds kunstonderwijs;
- Bouwstenen voor opleiding en professionalisering van (duale) leraren technische en praktijkvakken in arbeidsmarktgerichte opleidingen;
- Handvatten om een klasklimaat te creëren dat leren ondersteunt en om de prevalentie van storend gedrag te verminderen.
Te veel thema’s rond onmiddellijke beleidsproblemen
In de voorgestelde thema’s herkent de Vlor onvoldoende ruim opgevatte thema’s. De meeste thema’s spelen vanuit een enge focus in op vastgestelde problemen in de praktijk. We vragen duiding over de verhouding tussen de twee soorten thema’s in het geheel van de lopende en geplande OBPWO-onderzoeken.
De Vlor herkent in deze themazetting weinig tot niets van de zestien thema’s en kennisvragen die we aandroegen via een eerder advies. Dat advies vroeg naar ruim opgevatte thema’s, zoals de impact van de coronacrisis of de lerarenloopbaan. De Vlor vraagt al lang naar onderzoek dat kan bijdragen aan het terugdringen van het lerarentekort op lange termijn. We verwachten dus dat de bijdrage van de Vlor alsnog gevaloriseerd wordt en dat sommige kennisvragen opgenomen worden in OBPWO 2022 en andere in toekomstig onderzoek.
Te weinig ruimte voor rijkdom aan perspectieven op onderwijs
Het rapport van de commissie Beter Onderwijs is duidelijk wel richtinggevend geweest voor de themazetting. Die commissie heeft echter vanuit een bepaald perspectief naar onderwijs gekeken. Het is problematisch als dat gebrek aan multiperspectiviteit zonder meer vertaald wordt naar een themazetting voor onderwijsonderzoek. Daardoor krijgen de onderzoeksvoorstellen een erg sturend karakter en vaak zeer enge focus. We vragen om de oproep opener te formuleren, zodat onderzoekers vanuit verschillende disciplines en paradigma’s voorstellen kunnen indienen en er ruimte is voor een waaier aan onderzoeksbevindingen die de onafhankelijkheid van de onderzoekers respecteert.
Te weinig ruimte voor invulling onderzoeken
De oproep is zeer gedetailleerd en schrijft heel concreet voor welke (vaak dezelfde) stappen elk onderzoek moet zetten. Ook dat ervaart de Vlor als heel sturend. Het zijn onderzoeksvoorstellen, terwijl het net aan de onderzoekers is om die uit te werken, vertrekkend van de aanleiding en kennisvragen en rekening houdend met haalbaarheid.