Spijbelen en absoluut schoolverzuim

Op verzoek van parlementsvoorzitter N. De Batselier heeft de Raad Secundair Onderwijs advies uitgebracht over spijbelen en absoluut schoolverzuim. De raad steunt het voornemen van de overheid om iets te ondernemen tegen deze problematiek, onder meer omdat hij bezorgd is over het leerrecht van jongeren en over een zo laag mogelijke ongekwalificeerde uitstroom uit het onderwijs. Het advies is opgebouwd rond vijf centrale uitgangspunten:
  1. spijbelen en absoluut schoolverzuim gaan in tegen leerrecht en leerplicht;
  2. spijbelpreventie in de zorgzame en leerlinggerichte school;
  3. een probleemoplossende aanpak van detectie, diagnose en actie;
  4. spijbelbegeleiding is een zaak van alle betrokkenen;
  5. begeleiden en ondersteunen tegenover sanctioneren.
Op basis van die uitgangspunten verwoordt de raad een reeks standpunten en suggesties:
  • Spijbelen moet men eerst preventief en begeleidend aanpakken. Sanctioneren kan alleen behoedzaam en pas als alle andere middelen uitgeput zijn.
  • Scholen en CLB's moeten een spijbelaanpak in hun werking (kunnen) inbouwen. De overheid zou hen daarvoor middelen moeten toekennen. Dat de overheid vraagt naar een goede spijbelbegeleiding vindt de raad in tegenstrijd met de aangekondigde besparingen.
  • Een spijbelambtenaar of –rechter hoeft niet. Wel nodig zijn goede samenwerkingsverbanden tussen scholen en CLB's met welzijn, gezondheid, parketten en politie die in protocollen vastliggen.
  • Het begrip ‘regelmatige leerling' krijgt best een soepelere omschrijving die individuele trajecten en time-out in de school mogelijk maakt.
  • De overheid zou externe time-outprojecten kunnen evalueren, in kaart brengen en ondersteunen.
  • Alleen als scholen de B-code eenduidig en strikt toepassen kan men gegevens over spijbelen correct interpreteren.
  • Scholen kunnen de waarde van medische attesten soms moeilijk inschatten. Men zou kunnen onderzoeken of er geen alternatieven bestaan om een meer sluitend en sociaal verantwoorde regeling mogelijk te maken.
  • De overheid zou een speciale inspanning moeten doen in regio's waar opvallend meer gespijbeld wordt dan gemiddeld, zoals in de grootsteden.
  • De raad vraagt overleg tussen de Vlaamse en Franse gemeenschappen in verband met absoluut schoolverzuim in Brussel. Daar blijft een groep leerlingen weg uit zowel de Franstalige als Nederlandstalige scholen, zonder dat de besturen dat van elkaar weten of controleren.
  • Voor het absoluut schoolverzuim bestaat trouwens geen eerstelijnshulp want deze leerlingen zijn nergens ingeschreven. Hiervoor zou de overheid een sluitend begeleidingstraject moeten ontwerpen waarbij welzijnsorganisaties en parket samenwerken en overleggen.
Download hier het volledige advies (PDF, 56.43KB)