Advies over ontwerpconclusies Europese Raad over doelmatigheid en rechtvaardigheid in onderwijs en vorming
Op verzoek van het Vlaamse Parlement heeft de Vlor advies gegeven over de mededeling van de Europese Commissie in verband met “doelmatigheid en rechtvaardigheid in de Europese onderwijs- en opleidingsstelsels.” De Vlor vindt het erg zinvol dat de Commissie efficiëntie en rechtvaardigheid met elkaar verbindt als het gaat over financiering en sturing van onderwijs. Hij mist wel concrete voorstellen over hoe de financieringsstelsels gelijke kansen kunnen vergroten.
De mededeling is bestemd voor de Raad van Europese onderwijsministers. Het Comité van de Regio's toetst bij het Vlaams Parlement of het subsidiariteitsbeginsel erin gerespecteerd wordt. De Vlor ziet in de mededeling van de Commissie geen problemen in verband met de verdeling van de bevoegdheden tussen de lidstaten en de Unie. Over de inhoud zet de raad enkele standpunten op een rij, o.a. over de maatschappelijke context waarin onderwijs functioneert, de effectiviteit van investeringen en doelmatigheid en rechtvaardigheid in de verschillende niveaus van onderwijs en vorming.
Context De Vlor beklemtoont het belang van de pedagogische missie en de autonomie van onderwijs als tegengewicht voor een te eng economisch perspectief waarmee sommige wereldorganisaties naar onderwijs kijken.
Effectiviteit De raad waardeert het dat de Commissie oog heeft voor de effectiviteit op lange termijn van investeringen in kleuteronderwijs om jonge kinderen al vroeg en regelmatig naar school te laten gaan. Hij vraagt om evaluatieonderzoek in het concept van onderwijsvernieuwingen te integreren. Met meer statische data en analyse kan het beleid beter onderbouwd worden. Ook dat zal de effectiviteit bevorderen.
Doelmatigheid en rechtvaardigheid Voldoende autonomie om beleid te voeren, in combinatie met goede systemen de besteding van de overheidsmiddelen te verantwoorden, is belangrijk voor doelmatigheid en rechtvaardigheid. Daarbij moet rekening gehouden worden met de context van de school en met gelijke kansen. In het hoger onderwijs hoort een betere financiering te worden gekoppeld aan een diversiteits- of doelgroepenbeleid. Hogere inschrijvingsgelden zoals de Commissie bepleit, liggen moeilijk voor de Vlor. De onderwijsraad wijst het eng beroepsgerichte perspectief waarmee de Commissie levenslang leren benadert, af. Hij vindt levensbreed leren en de rol die dat speelt voor de persoonlijke ontwikkeling zeer belangrijk.
Indicatoren en benchmarks De raad waarschuwt ervoor dat men de complexiteit van de onderwijsrealiteit dreigt te verbergen als men zich concentreert op de aspecten van onderwijssystemen die zich vlot laten meten. Beleidsinstrumenten zoals benchmarks en indicatoren werken dat in de hand. Het stemt de Vlor tevreden dat hij geconsulteerd werd. Want Europa ziet de onderwijsorganisaties en het middenveld vaak over het hoofd tijdens het besluitvormingsproces.