Advies over het voorontwerp van decreet hoger beroepsonderwijs

De Vlor ondersteunt de ontwikkeling van een specifiek veld van beroepsgerichte opleidingen na het secundair onderwijs die niet behoren tot de BaMa-structuur. Een specifiek veld van beroepsgerichte opleidingen op niveau 4 en 5 van de kwalificatiestructuur komt tegemoet aan de vraag van lerenden naar vervolgopleidingen en aan de vraag van werkgevers naar een transparant systeem van opleidingen die inspelen op een duidelijke nood op de arbeidsmarkt. Het kan bestaande opleidingen een duidelijker profiel geven en de mogelijkheden scheppen om nieuwe arbeidsmarktgerichte opleidingen te creëren.

Beroepskwalificatie

De Vlor wenst duidelijkheid over de functie van de beroepskwalificaties als voorwaarde voor de erkenning, financiering en subsidiëring van HBO-opleidingen. De raad vindt dat een HBO-opleiding beperken tot één of enkele beroepskwalificaties, de doorstromingsmogelijkheden na de opleiding onvoldoende garandeert. De onderwijsgeledingen, zoals vertegenwoordigd in de Vlor, moeten betrokken worden bij het inpassen van de beroepscompetentieprofielen in de beroepskwalificaties.

Verschil tussen HBO4 en HBO5

De Vlor vraagt dezelfde geharmoniseerde procedures voor erkenning, programmatie en externe kwaliteitszorg voor HBO4 als voor de andere opleidingen in de secundaire scholen en in het secundair volwassenenonderwijs van de CVO's. Voor HBO5 steunt de Vlor de samenhang met de ontwikkelingen in het hoger onderwijs. Op dit vlak vindt de raad dat het voorontwerp van decreet grondig herschreven moet worden. De maximumduur van procedures moet daarbij bewaakt worden. De Vlor vraagt uitzonderingen voor bestaande opleidingen die historisch op andere plaatsen en op een andere manier vorm hebben gekregen (o.a. verpleegkunde). De Vlor vindt het goed dat er tegenover elke procedure een beroepprocedure staat.

Betrokkenheid onderwijsveld

De onderwijsgeledingen, zoals vertegenwoordigd in de Vlor, zijn onvoldoende betrokken bij de verschillende stappen in de procedures. De Vlor vraagt om in het decreet een Raad HBO op te richten bij de Vlaamse Onderwijsraad met adviesbevoegdheid over: de vertaling van beroepskwalificaties naar onderwijskwalificaties; de wenselijkheid, frequentie en regionale spreiding van het aanbod HBO-opleidingen, de studieomvang, de omzetting van studiepuntenin in lesuren of lestijden; de programmatie en de protocollen en beoordelingskaders voor visitatie.

Vervolgtrajecten

Hogescholen die een nieuwe opleiding willen aanbieden, zijn verplicht om een verkort of aangepast traject in een bacheloropleiding te voorzien voor wie vanuit die nieuwe HBO-opleiding instroomt. Een CVO moet die aansluiting voor een opleiding van HBO5 enkel nastreven, maar het is geen voorwaarde. De Vlor staat achter dit specifieke verschil tussen HBO5-opleidingen in de hogescholen en in de CVO's. De Vlor vindt het niet noodzakelijk dat secundaire scholen voor elke HBO4-opleiding een aanvullingstraject in een vervolgopleiding nastreven en dat die aansluiting opgenomen wordt in de generieke kwaliteitswaarborgen. Deze opleidingen richten zich eerst en vooral op de arbeidsmarkt.

Toelatingsvoorwaarden

De Vlor kan zich vinden in de algemene toelatingsvoorwaarden voor het HBO. Maar voor HBO4-opleidingen in secundaire scholen waarvoor veel voorkennis nodig is, vraagt hij dat de overheid instrumenten voorziet waarmee de klassenraad de doelmatigheid van bepaalde overgangen kan beoordelen in functie van de slaagkansen van de lerenden.

Leemtes

In het voorontwerp van decreet zijn er belangrijke leemtes die de realisatie van de doelstellingen van het decreet hypothekeren: trajectbegeleiding, statuut van de lerende, studiefinanciering, participatie, rechtsbescherming, sociale voorzieningen en studentenvoorzieningen, het aspect personeel, de samenwerking tussen verschillende partners. Tot slot vraagt hij om arbeidsmarktgerichte opleidingen van het DKO op te nemen in de kwalificatiestructuur. Afhankelijk van de plaats die ze daarin krijgen, moeten ze zich kunnen omvormen tot HBO4 of HBO5.

1 september 2009 niet haalbaar

Wegens de fundamentele vragen en bedenkingen die de Vlor over dit voorontwerp van decreet heeft, acht hij het niet haalbaar om het al op 1 september 2009 te implementeren.
Download hier het volledige advies (PDF, 277.43KB)