Advies over een stimuleringsplan voor wetenschappen en techniek in het onderwijs
Vanuit de vaststelling dat er een structureel tekort is aan exacte wetenschappers en technici op de arbeidsmarkt, vroeg het Vlaams Parlement de Vlor en de adviesraad voor Wetenschap en Innovatie (VRWI) om advies over een nieuw beleid voor de promotie van exacte wetenschappen en techniek.
Sense of urgency
Het stimuleringsbeleid voor wetenschappen en techniek van de voorbije jaren mist slagkracht omdat het te vaak blijft bij tijdelijke projecten en er is te weinig samenhang. Dit maakt dat de inspanningen op het terrein onvoldoende renderen. De Vlor vindt een vernieuwd beleid dan ook dringend en noodzakelijk.
Platform
Een stimuleringsbeleid voor wetenschappen en techniek is een verantwoordelijkheid van vele partners en kan niet unilateraal door de overheid worden aangestuurd en beheerd. De onderwijsinstellingen, de CLB en alle onderwijspartners moeten nu de strategische keuzes maken, uitvoeren en opvolgen. De Vlor pleit daarom voor een platform voor overleg en opvolging van het beleid.
Wetenschappelijke en technische geletterdheid en talentontwikkeling
Iedere burger moet over voldoende bagage beschikken om te participeren aan een samenleving die meer en meer wordt vormgegeven door wetenschap en techniek. De Vlor wil daarom een grondig debat over de invulling en de plaats van algemene vorming in het secundair onderwijs. Bovendien moeten mensen met talent voor wetenschappelijke en technische innovatie meer stimulansen krijgen om deze verder te ontwikkelen en er een kwalificatie in te behalen. De Vlor wil meer instroom, doorstroom en uitstroom van wetenschappelijke en technische studierichtingen in het secundair onderwijs, in het hoger onderwijs en in het volwassenenonderwijs. Daarom is er behoefte aan meer en betere trajectbegeleiding en een sterkere band tussen informele en formele leerervaringen. Er is ook een pedagogische aanpak nodig die inspeelt op belangstelling en leergierigheid van lerenden en hen verleidt om met wetenschap en techniek bezig te zijn.
Alle onderwijsniveaus
Een stimuleringsbeleid legt verschillende beleidsaccenten naargelang van het onderwijsniveau. Het basisonderwijs moet jongeren nieuwsgierig en leergierig maken naar de wereld van wetenschap en techniek, het secundair onderwijs moet wetenschappelijke en technische geletterdheid verdiepen in de basisvorming en het hoger onderwijs moet inzetten op het vormen van hooggespecialiseerde bètawetenschappers en technici. De Vlor vindt dat wetenschappen en techniek ook moeten worden gestimuleerd in het volwassenenonderwijs en het secundair-na-secundair (Se-n-Se) en het Hoger Beroepsonderwijs (HBO).
Kritische voorwaarden
Zonder extra budgettaire inspanningen, vanuit Onderwijs maar zeker ook vanuit de beleidsdomeinen Economie en Wetenschap en Innovatie, zullen de ambitieuze doelstellingen voor wetenschappen en techniek nooit bereikt worden. Een stimuleringsbeleid moet sterk de nadruk leggen op competentieontwikkeling bij leraren, docenten en in het bijzonder bij lerarenopleiders. Leerlingen kunnen immers enthousiast worden gemaakt voor wetenschap en techniek door in te spelen op hun belangstellingssferen en door contacten met rolmodellen zoals mensen uit de beroepswereld, maar zeker ook competente leraren. Bovendien vindt de Vlor dat er nood is aan een globale strategie voor communicatie over wetenschappen en techniek en aan een versterkte kennisbasis.
Advies toegelicht in Vlaams Parlement
Op woensdag 4 mei 2011 lichtten de Vlor en de VRWI toe in het Vlaams Parlement op uitnodiging van de Commissie Economie, Economisch Overheidsinstrumentarium, Innovatie, Wetenschapsbeleid, Werk en Sociale Economie.